Eerder verschenen in de reeks THEATERSCHRIFT. Wat hebben Tirana, Sarajevo, Zagreb, Split, Athene, Istanbul, Ankara, Sofia, Maribor, Bel-grado, Boekarest, Novi Sad, Pristina, Ljubljana en Skopje met elkaar gemeen? jonge wetenschappers in de dop, veelal in het vierde jaar van hun studie aan universiteiten in bovengenoemde steden moesten zich deze vraag wel stellen toen ze elkaar voor het eerst ontmoetten tijdens de zomeruniversiteit in Rennes. ‘Perspectives de voisinage dans I’Europe du Sud Est’ was het thema voor deze tweede samenkomst georganiseerd door het Centre européen de la Culture in Parijs.
Lees verder “De stad”Waarom kan ik geen allochtoon worden?
Column uitmarkt 2006
Antwoord van Steve Austen op de stelling:
“De segregatie tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Nederland moet door het kunstbeleid van de overheid worden opgeheven.”
Het eerste dat in deze stelling opvalt is de unverfroren schaamteloosheid ervan. Nederland heeft zich sinds de invoering van een Rijks-Kunstbeleid, (overgenomen van de Duitse bezetter), buitengewoon ongemakkelijk gevoeld bij het idee, dat al dat kostbare geld (0,29%) van de rijksbegroting, zomaar aan kunst- en kunstbevordering besteed zou moeten worden.
Zo moesten de kunstenaars eerst jarenlang door het land gesleept worden in het kader van de zgn. spreidingsgedachte, toen dat niet meer belangrijk werd geacht moest de kunst maatschappelijk relevant zijn, wat daarmee bedoeld werd wist niemand.
Met het aantreden van Staatssecretaris van der Ploeg moest opeens de internationalisering van kunstenaars en kunstinstellingen worden ingeruild voor zoiets nobels maar daarom niet minder modieus, als jongeren en diversiteit.
De staatssecretaris deinsde er niet voor terug om geheel nieuwe initiatieven van omvangrijke budgetten te voorzien.
Het fraaiste voorbeeld was de Stichting Phoenix, nomen est omen, die de vermeende achterstand van de gekleurde medelandse kunstenaar zo snel mogelijk zou opheffen.Het zal u niet verbazen dat genoemde stichting na het opsouperen van een aanzienlijk subsidiebedrag zichzelf moest opheffen wegens verregaande klunzigheid.
En dan nu de nieuwste trend.
In de hoofden van sommigen heeft kennelijk de mening postgevat dat kunst- en kunstenaars het onvermogen van de Nederlandse samenleving om zich beschaafd te gedragen moeten maskeren door vooral leuk bezig te zijn in het kader van de integratie.
Nu moet u niet denken dat ik geen voorstander van integratie zou zijn, of dat ik niet vind dat alle burgers, dus ook kunstenaars daar een rol in moeten spelen; het tegendeel is het geval.
Maar of het echt kan, dat is maar zeer de vraag.
Ik zou zeggen; first things first: eerst de apartheid opheffen en dan vol overgave lekker met zijn allen integreren.
Met andere woorden: iedere burger die wil integreren, wit, geel of bruin, moet zich wel verzekerd weten van bescherming door de Nederlandse grondwet.
Nu is er met die grondwet wat vreemds aan de hand: weliswaar wordt gepoogd de nieuwkomers van het belang van de grondwet te doordringen; er wordt niet bijgezegd dat het inroepen van diezelfde grondwet door de burgers in Nederland niet mogelijk is.
In tegenstelling tot andere moderne democratieën kent Nederland nl. geen Constitutioneel Hof, een deftig woord voor een onafhankelijke rechterlijke instantie die het laatste woord heeft in zaken waarin de individuele burgers vinden dat hun burgerrechten worden geschonden, door andere burgers, instellingen of de staat.
Het behoeft geen betoog, dat een fatsoenlijke rechtsstaat, die zijn burgers serieus neemt, zich moet kunnen permitteren dat diezelfde burgers de staat kunnen corrigeren op zijn handelen, bijvoorbeeld in het uitvaardigen van maatregelen of wetten die ronduit discriminerend zijn, en daardoor in strijd met artikel 1 van de grondwet.
Dat is bijvoorbeeld het geval met de zgn. allochtonenwet uit 1994. Die wet verbiedt het mij om allochtoon te worden, hoe graag ik dat ook zou willen.Ik beschik nl. niet over de juiste etnische kenmerken om tot deze geprivilegieerde categorie Nederlanders te worden toegelaten. Je reinste discriminatie dus. Nu kan ik natuurlijk naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg gaan, maar de weg naar Straatsburg is niet makkelijk, duurt lang en is bovendien kostbaar.
Het zal dus niet verbazen dat tot heden nog niemand de staat der Nederlanden heeft aangeklaagd wegens structurele discriminatie. Maar wat niet is, kan komen.
Nederland dat altijd vooraan stond in de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika houdt er zelf een door regering en parlement goedgekeurd apartheidsbeleid op na.
In strijd met een grondwet die weliswaar op papier staat, maar die in de ogen van vooraanstaande staatsrechtgeleerden niet meer is dan een gentlemen’s agreement. Een vrijblijvende afspraak dus, en dat niet eens: hele volksstammen zijn bij het gentlemen’s agreement niet betrokken.
Het is een schoolvoorbeeld van Holland marketing, de zaak altijd mooier voorstellen dan hij is. In vrijwel alle andere Europese landen kunnen de burgerrechten van de eigen onderdanen, zoals vastgelegd in de grondwet van het betreffende land, worden erkend. Alleen in Nederland is het afhankelijk van een toevallige consensus of je erbij mag horen of niet. Je reinste willekeur, niemand is ooit aanspreekbaar, laat staan aansprakelijk.
Wie in zo’n land de kunsten te hulp roept om de apartheid te camoufleren, getuigt niet alleen van de typisch Nederlandse eigenschap van hypocriet cynisme, maar zoekt de grenzen op van het fatsoen, in de verwachting dat de zelfgenoegzame burger dergelijke perversiteiten niet doorziet.
Helaas is die verwachting niet geheel ongegrond.
Diversiteit in Europa
Allemaal gelijk, maar sommigen toch iets gelijker dan anderen? Opmerkelijk is dat de term allochtoon (en dus ook autochtoon) behalve in Nederland en Vlaanderen, in géén van de overige 26 lidstaten van de Europese Unie wordt gebruikt. Wie bovenstaande op zich laat inwerken zal zich afvragen waarom ons land het nodig vindt de bevolking categorisch in twee groepen te verdelen. In Duitsland wonen immers Duitsers, in Frankrijk Fransen, maar uitgerekend in Nederland wonen allochtonen en autochtonen. Vreemd, niet? Hoe krijg je het voor elkaar: hoewel er open grenzen met onze buurlanden zijn veranderen sommige Nederlanders telkens van identiteit. Zowel allochtonen als autochtonen zijn, zodra zij de grens met Duitsland zijn overgestoken Nederlanders. Keren zij terug dan worden zij onmiddellijk weer autochtoon of allochtoon. Laat ik nu heel lang gedacht hebben dat alle Nederlanders gelijk zijn voor de wet. Zo staat het tenminste in de Grondwet. Wie echter de jaren geleden genomen beleidsmaatregelen met betrekking tot integratie van niet-Nederlanders inziet, komt tot de conclusie dat het hier gaat om discriminerende maatregelen onder het mom van tolerantie en respect. Het begon allemaal met de allochtonenwet uit 1994, de WBEAA. Volgens deze wet wordt een persoon als allochtoon aangemerkt, wanneer minimaal twee van de volgende drie personen, te weten respondent, vader, en moeder, zijn geboren in Aruba, Nederlandse Antillen, Ethiopië, Irak, Iran, voormalig Joegoslavië, Marokko, Somalië, Suriname, Turkije, en Vietnam. Welke landen? (?!) Wat een eigenaardigheid. Deze willekeurige selectie van landen. Die bovendien de werkgever verplicht stelde een register aan te leggen van de allochtonen werkzaam in zijn onderneming. De wet was een monstrum, niet te handhaven en in veler ogen in strijd met de Grondwet. Zij werd dan ook al gauw vervangen (in 1998) door de wet SAMEN die vrijwel identiek is, zij het dat de verplichte registratie is komen te vervallen. Het leed was echter al geschied. Zo was het vier jaar lang aan burgers opgedragen in strijd met de bestaande wetgeving, persoonlijke gegevens te verstrekken. Van henzelf en van derden, betreffende de etniciteit van hun ouders. Een ernstige inbreuk op de privacy. Dit is slechts een voorbeeld waaruit blijkt dat het Nederlandse zogenoemde allochtonenbeleid uitgaat van een categorale benadering van de mensheid, in het bijzonder in Nederland. Natuurlijk wordt een allochtoon, of hij wil of niet, als allochtoon bejegend. Of dit nu positief of negatief is, men is niet vrij zelf te bepalen of men tot een groep behoort of niet. Stigmatisering is het onvermijdelijk gevolg. Mensen worden als groep benaderd en niet als individu. Nog vreemder is het uitblijven van protest. Behoudens enige protesten uit de oppositiepartijen, ingezonden brieven en krantenartikelen heeft er geen haan naar gekraaid. Constitutioneel Hof Nu zult u zeggen; Het Constitutioneel Hof toetst toch of nationale wetten en handelingen in overeenstemming zijn met de grondwet? Als deze wetten in strijd zijn, waarom doet het Hof daarover geen uitspraak? Een goede vraag. Het antwoord is even simpel als verbijsterend eenvoudig; Nederland kent helemaal geen Constitutioneel Hof. En wat is de waarde van een grondwet als deze niet getoetst kan worden? Ook in dit opzicht is Nederland uniek in Europa; van de 27 lidstaten hebben er 26 een grondwet (alleen het Verenigd Koninkrijk kent er geen) en hiervan hebben er 25 een Constitutioneel Hof. Alleen in Nederland kan de burger de grondwet niet te hulp roepen als hij/zij zich door de overheid onheus bejegend acht. En moet zich wenden tot Europa. Dan
maar weer zelf aan de slag! De enige en waarlijk eenvoudige oplossing is wederom om de wettelijke wereld maar te laten voor wat ie is en ons weer te richten op mens-tot-mens. Mensen beoordelen en bejegenen op basis van hun individuele kwaliteiten. Van welke afkomst ze ook zijn, het doet eigenlijk niet terzake. Diversiteit geeft meerdere inzichten en wij leven immers samen op deze wereld. Mensen realiseren zich te weinig dat het individuen zijn die het verschil maken. Mijn advies is dan ook, ga niet zitten wachten op de beleidsmatige realiteit (is die er?) maar neem je leven zelf in de hand en verbeter de wereld, mens voor mens. Steve Austen
Shareholders of stakeholders of: Richard Florida in de polder
Als je er als moderne onderneming echt bij wil horen, moet je niet alleen op ieder moment van de dag een oogverblindende presentatie kunnen geven over de USP’s van je bedrijf, maar vervolgens precies kunnen definiëren waaruit nu de ‘value” bestaat die het voor investeerders, de shareholders, en de anderszins belanghebbenden, de stakeholders, nu zo interessant maakt zich juist aan jouw onderneming te verbinden, liefst met huid en haar. Het lijkt mij nog niet zo eenvoudig een dergelijke exercitie zonder ingewikkelde spagaat tot een goed einde te brengen. Wie immers beide groepen belanghebbenden te vriend wil houden moet ogenschijnlijk tegengestelde belangen met elkaar verzoenen.
Lees verder “Shareholders of stakeholders of: Richard Florida in de polder”Culture and the European unification process
By Steve Austen and Karolina Nowacki ( 2009) Since 2004, the European Commission has launched various initiatives to promote the notion that European citizenship only can develop through means of cultural action. This idea however is not new. In earlier years, citizenship, as a product of the implementation of human rights, came to the forefront of political cooperation between the two political blocs; the so called West and the socialist arena including the Soviet-Union. This finally resulted in the Helsinki agreements and the instalment of the Conference on Security and Cooperation in Europe (CSCE). This development – nowadays known as The Helsinki Process – was a caesura in post-war times. It had taken some time: the idea of a European security conference was already introduced in the 1950s by the Soviet government. NATO agreed on further talks no earlier than the late 1960s. NATO insisted on bringing in humanitarian questions such as the free movement of people and information throughout the Eastern Bloc. By that time general human rights were not explicitly taken into account. Their role started to grow with the course of the actual process after 1973.
Lees verder “Culture and the European unification process”